Mentollu və digər ətirləndiricili siqaretlər bir çox xarici ölkələrdə qadağan edilib. Çünki bu siqaretlərin zərərli təsirlərinin adi siqaretlərlə eyni olmasına baxmayaraq, onların daha cazibədar görünməsi, xüsusilə gənclər arasında tütün istifadəsinin artmasına səbəb olurlar.

Məsələn, ABŞ və Avropa İttifaqı ölkələri kimi bir çox yerlərdə bu tip məhsulların satışı və istehsalı qadağan edilib. Bu tədbirlər, insanların tütün məhsullarının zərərli təsirlərindən qorunması və tütün istifadəsinin azalması məqsədilə həyata keçirilib.

Ancaq Azərbaycanda mentollu və digər ətirləndiricili siqaretlərin satışı və istehsalı hələ də davam edir. Bu məhsulların satışının davam etməsi, tütün şirkətlərinə bu ölkədə böyük bir bazar təmin edir və onların məhsullarını burada sərbəst şəkildə satmasına imkan verir. Tütün məhsullarının istehlakı ilə bağlı qanunvericilik və nəzarət tədbirləri hər ölkədə fərqli olduğundan, Azərbaycanda bu məhsulların satışı və istehsalı hələ də qanunidir.

Bu vəziyyət, sağlamlıq mütəxəssisləri arasında narahatlığa səbəb olur. Onlar tütün məhsullarının, xüsusilə də ətirləndiricili siqaretlərin zərərli təsirləri barədə maarifləndirmə kampaniyalarının və daha sərt tənzimləmələrin vacibliyini vurğulayırlar. Hədəf insanların, xüsusilə də gənclərin tütün məhsullarının təhlükələrindən qorunmasıdır.

Beynəlxalq idarəetmə sistemləri üzrə ekspert Asif İbrahimov Xeber-ps.com-a açıqlamasında bildirib ki, Avropa İttifaqında, ABŞ-də, eləcə də Yaponiyada hər bir məhsulun icra olunması üçün reqlamentlər və standartlar mövcuddur. Onun sözlərinə görə, bu standartlar əsasən əhalinin istifadə etdiyi məhsullardır.

"Bütün bu məhsulların ilk növbədə insan orqanizminə zərərlilik dərəcəsi müəyyənləşdirilir. Minimal və maksimal hədlər, kriteriyalar qoyulur ki, məhsullarda zərərli elementlər mövcuddursa, müəyyən olunmuş miqdardan aşağı və yuxarı olunmalıdır. Mentollu siqaret də elə bir məhsuldur ki, onun istehsal olunmasında dad gətirən mentol və sintetik əlavələr, filtrlərin içərisinə xüsusi kapsullar əlavə olunur. Bu da insan orqanizminə olduqca zərərlidir və kanserogen maddələrin əmələ gəlməsində öz rolunu oynayır. Bu baxımdan bəzi ölkələrdə bunun tətbiq olunması qadağandır. Lakin Azərbaycan postsovet ölkəsi olduğu üçün Azərbaycanda tətbiq olunan dövlət standartlarında bu məsələ də öz əksini tapmadığı, bununla bağlı hər hansı bir təhlil aparılmadığı üçün bu qadağalardan yan keçirilir. Avropa İttifaqında və bir çox idarəetmə sistemlərinin, standartların, reqlamentlərin güclü olduğu ölkələrdə bu məsələlər nəzarət altına alınır, yaxud da hansısa bir idarəetmə vasitələri çərçivəsində nəzarətə götürülür, ya da tamamilə qadağan edilir".

Ekspertin sözlərinə görə Azərbaycanda bu məsələlərə diqqət yetirilmir:

"Azərbaycanda, təəssüflər olsun ki, bu məsələlərə diqqət yetirilmir. Tövsiyə edərdim ki, bununla bağlı beynəlxalq praktikalara, aparılmış təhlillərə müraciət edilsin. Bununla bağlı insan sağlamlığına nə qədər zərərli elementlər mövcuddursa, onlara qarşı tədbirlər görülsə, yaxşı olar".

Almaz Qasımova